Sevgili okurlarım,
Bu yazımda sizlerle Osmanlı Arşivi’nde bulunan Alaplı’da yaşamış Rumlar ve kimlikleri hakkında bilgilere ulaştığım 10 Haziran 1831 tarihli nüfus defteri hakkında bilgilendirmek istiyorum.
Söz konusu nüfus defteri Osmanlı Devleti’nin yapmış olduğu ilk nüfus sayımı sonuçlarını içermektedir.
Osmanlı Devleti ilk kez 1831’de II. Mahmut zamanında nüfus sayımı yapmıştır. Bu nüfus sayımının temel amacı askere alınacak ve vergi verecek mükelleflerin tespitidir. Hal böyle olunca da bu nüfus sayımlarında sadece erkek ahali sayılmıştır.
10 Haziran 1831 tarihli nüfus defteri bizim için bambaşka bir özelliğe de sahiptir. Söz konusu nüfus defteri Alaplı’da yaşamış Rumların kimliklerini ortaya kayan en eski ve tek resmi belgedir.Münferit olarak şerriye sicillerinde ve tahrir defterlerinde Alaplı’da yaşayan Rumları tespit edebilmek mümkün olabilse de adı geçen nüfus defteri Rum Teb’anın tamamının yer aldığı tek arşiv belgesi olması nedeniyle apayrı bir öneme sahiptir.
Söz konusu sayımda erkek teb’anın mesleği, ismi ve yaşı kayıt altına alınmıştır
10 Haziran 1831 tarihli nüfus defterine göre Alaplı’da yaşayan Rum teb’anın sayısı yedidir.
Rumlar Alaplı’da Ekmekçi ya da değirmenci olarak mesleklerini icra etmektedirler.
Alaplı’da yaşamış Rumlar ve kimlik bilgileri:
1Ekmekçi Yorgi veledi Haldes 40 Yaşında (Kara Sakallı)
2Ekmekçi Hristo birader mersum 30 Yaşında (Kara Sakallı)
3Ekmekçi çırağı Tanas veledi Yannis 17 Yaşında (Sakalsız)
4Değirmenci Saduris veledi Kirkor 45 Yaşında (Kumral Sakallı)
5Meduris birader mersum 35 Yaşında (Kara Sakallı)
6Kostas birader merkum 13 Yaşında (Sakalsız)
7Sagir Yorgi 8 Yaşında
Yukarıda belirtilen nüfus verilerine göre Alaplı’da ikamet eden Rumların hane sayısı ancak bir elin parmakları kadardır.
* Tarih Öğretmeni, Tarih Araştırmacısı, akbasburhan@hotmail.com, 05335624258